Uçuş planlaması yapılırken sadece varış noktası (destination) değil, ulaşılamaması durumunda yönelinecek alternatif meydanlar da hesaba katılır. Bu meydanlara “alternate aerodrome” denir.
🛩️
Tanım:
Alternate Aerodrome, planlanan varış noktasına iniş mümkün olmazsa (hava durumu, pist kapanması, trafik, acil durum vb.) uçağın yönleneceği yedek meydandır.
🧭
Türleri:
✅
Destination Alternate (Varış Yedek Meydanı)
- Uçuş planında asıl iniş yapılacak meydana ulaşılamazsa yönelinecek meydan.
- ICAO kurallarına göre birçok uçuşta en az 1 destination alternate gereklidir.
✅
Take-off Alternate (Kalkış Yedek Meydanı)
- Kalkış sonrası kısa sürede uçağın geri dönemeyeceği senaryoda yönelinecek meydan.
- Özellikle ETOPS, twin-engine ve düşük bulut tabanı gibi durumlarda kullanılır.
✅
En-route Alternate (Güzergâh Yedeği)
- Özellikle uzun menzilli (ETOPS) uçuşlarda rota üzerinde belirlenen acil durum meydanlarıdır.
📋
Ne Zaman Destination Alternate Gerekmez?
Eğer varış meydanındaki hava durumu aşağıdaki şartları sağlıyorsa, alternatif meydan gerekmeyebilir (IFR kurallarına göre):
- Bulut tabanı: minimum yaklaşma irtifasının +1000 ft üzerindeyse
- Görüş mesafesi: minimum iniş görüşünün +5 km üzerindeyse
✳️ Ancak bu kurallar ülkeye göre (örneğin EASA, FAA) değişiklik gösterebilir.
⛽
Yakıt Hesaplarında Etkisi:
Alternate aerodrome belirlenmesi, uçuş için şu ekstra yakıt kalemlerini doğurur:
- Go-around yakıtı
- Climb, cruise ve descent to alternate
- 15 dakika hold (reserve)
Uçuş planında alternate varsa, bu yakıtlar zorunlu olarak hesaplanır.
📌
Kısaca: Neden Gerekli?
- Hava durumu kötüleşebilir
- Pist kapanabilir
- Uçakta teknik arıza oluşabilir
- Meydan yoğunluğu nedeniyle iniş gecikebilir
Plan B’siz bir uçuş, emniyetli değildir.
🛬 Sonuç:
Bir uçuş sadece kalkış ve varış meydanından ibaret değildir. Uçuş planının emniyetli olması için her zaman bir B planı gerekir. Alternate meydan, o B planının merkezidir.