METAR ve TAF terimleri, havacılıkta kullanılan meteorolojik raporları ifade eder ve uçuş güvenliğinde kritik bir öneme sahiptir. Bu terimler havaalanlarında güncel hava durumu ve tahmin verilerini standart bir formatta sunarak, hava durumunu doğru bir şekilde değerlendirmek için kullanılır.
METAR Nedir?
METAR (Meteorological Aerodrome Report), belirli bir havaalanının anlık hava durumu hakkında bilgi verir. Genellikle her saat başı güncellenir, ancak hava koşullarında ani değişiklikler olduğunda daha sık sağlanabilir. METAR raporları, uçuşların kalkış, iniş ve seyir aşamalarında güvenli bir planlama yapmak için son derece önemlidir.
METAR Raporunun İçeriği
Bir METAR raporu; hava sıcaklığı, rüzgar yönü ve hızı, görüş mesafesi, bulutluluk durumu, ve mevcut hava olaylarını içerir. Her METAR raporu belirli bir formatta sunulur ve dünya genelinde bu standart format kullanılır.
Örnek METAR ve Okunuşu
Örnek bir METAR raporu:
METAR LTAI 260520Z 01005KT 9999 SCT020 15/09 Q1015
Bu raporun detaylı açıklaması:
•METAR: METAR raporu olduğunu belirtir.
•LTAI: Antalya Havalimanı’nın ICAO kodudur.
•260520Z: 26’sında saat 05:20 UTC’de alınmış veridir.
•01005KT: Rüzgar yönü 010 derece, hız 5 knot.
•9999: Görüş mesafesi 10 km’den fazla.
•SCT020: 2000 feet yükseklikte dağınık bulutlar.
•15/09: Hava sıcaklığı 15°C, çiğ noktası 9°C.
•Q1015: Hava basıncı 1015 hPa.
Bu METAR raporunu okuyarak pilot, hava koşullarını güvenli bir uçuş planlaması için değerlendirir.
TAF Nedir?
TAF (Terminal Aerodrome Forecast) ise havaalanının hava tahmin raporudur ve genellikle 24 veya 30 saatlik periyotlar için hazırlanır. TAF raporları daha geniş zaman dilimlerini kapsadığı için, hava koşullarının ilerleyen saatlerde nasıl değişebileceğine dair bilgi sunar.
TAF Raporunun İçeriği
TAF raporu; hava durumu tahminleri, rüzgar yönü ve hızı, bulut durumu, ve hava olaylarının saat bazında tahminini içerir. TAF’lar her 6 saatte bir güncellenir ve oluşabilecek olumsuz hava durumlarına yönelik uyarılar içerir.
Örnek TAF ve Okunuşu
Örnek bir TAF raporu:
TAF LTAI 260500Z 2606/2706 03012KT 9999 SCT025
TEMPO 2612/2618 30015G25KT 4000 TSRA BKN020CB
Bu TAF raporunun detaylı açıklaması:
•TAF: TAF raporu olduğunu belirtir.
•LTAI: Antalya Havalimanı’nın ICAO kodu.
•260500Z: Rapor 26’sında saat 05:00 UTC’de yayınlanmış.
•2606/2706: Raporun geçerli olduğu zaman aralığı, 26’sında saat 06:00 ile 27’sinde saat 06:00 UTC arası.
•03012KT: Rüzgar yönü 030 derece, hız 12 knot.
•9999: Görüş mesafesi 10 km’den fazla.
•SCT025: 2500 feet yükseklikte dağınık bulutlar.
•TEMPO 2612/2618: 26’sında saat 12:00 ile 18:00 arasında geçici olarak değişebilecek hava durumu.
•30015G25KT: Rüzgar yönü 300 derece, hız 15 knot, ani hız 25 knot’a kadar çıkabilir.
•4000 TSRA: 4000 metre görüş mesafesi ve gök gürültülü sağanak yağış.
•BKN020CB: 2000 feet yükseklikte kümülonimbus (CB) bulutları.
Pilotlar, TAF raporlarını inceleyerek, uçuş öncesinde beklenen hava durumu hakkında bilgi sahibi olur ve uçuş planını buna göre ayarlar.
METAR ve TAF Kullanım Alanları
•Pilotlar: METAR ve TAF raporları ile uçuş öncesi değerlendirme yaparlar.
•Hava Trafik Kontrol: Uçuşların iniş ve kalkış güvenliğini sağlamak için bu raporları kullanır.
•Havayolu Şirketleri: Uçuş operasyonlarını, iptalleri veya gecikmeleri planlamak için bu verileri değerlendirir.
METAR TAF Örnek Okunuşları:
METAR: LTBD 290350Z VRB02KT CAVOK 07/03 Q1019
Bu METAR raporundaki kodların anlamı şöyle:
1.LTBD: Bu, METAR raporunun alındığı havaalanının ICAO kodudur; burada LTBD, Denizli Çardak Havalimanı’nı temsil eder.
2.290350Z: Rapordaki tarih ve saat bilgisi. 29’u ayın gününü, 0350Z ise UTC saatine göre 03:50’yi ifade eder.
3.VRB02KT: Rüzgar bilgisi. VRB, rüzgarın yönünün değişken (variable) olduğunu, 02KT ise rüzgar hızının 2 knot olduğunu belirtir.
4.CAVOK: Bu ifade, “Ceiling and Visibility OK” anlamına gelir. Görüş mesafesi 10 km veya daha fazla, bulut tabanı önemli bir seviyenin üzerinde, ve tehlikeli hava durumu yok anlamına gelir.
5.07/03: Hava sıcaklığı ve çiğ noktası. Burada sıcaklık 7°C, çiğ noktası ise 3°C.
6.Q1019: Deniz seviyesine indirgenmiş hava basıncı 1019 hPa.
Bu METAR raporu, rüzgarın düşük hızda ve değişken yönlü olduğunu, görüş mesafesinin iyi olduğunu ve hava koşullarının uçuş için uygun olduğunu belirtmektedir.
DİĞER ÖRNEKLER:
METAR LTFB 311450Z 03009KT 330V070 CAVOK 22/08 Q1015 RMK RWY09 03008KT 340V080
Meydan (ICAO İndikatörü): LTFB
Rapor Günü: 31
Rapor Saati: 14:50 UTC
Rüzgar: 030 dereceden; 9 knots
Rüzgar salınımı: 330 ile 070 derece arasında,
CAVOK şartları mevcut(Görüş 10 km veya daha fazla, 5000 ft in altında -minimum sector altitude- değerinin altında bulut yok, cumulonimbus bulutu yok ve havaalanında veya yakınında herhangi bir hadise mevcut değil),
Sıcaklık: 22 derece,
işba Sıcaklığı: 08 derece,
QNH (Deniz seviyesine indirilmiş basınç): 1015 hpa
REMARK :
Pist 09
Rüzgar: 030 dereceden; 8 knots
Rüzgar salınımı: 340 ile 080 derece arasında